Close
ul. Cieszyńska 404 43-382 Bielsko-Biała ( Wapienica )
503980191 bioprzystan@gmail.com
Dzika Róża i jej właściwości

Dzika Róża i jej właściwości

 

 

Podobnie jak głóg , pięciornik kurze ziele , malina , truskawka, śliwa , jarzębina, należy do licznej , obejmującej 120 rodzajów i blisko  4000 gatunków- rodziny różowatych, która charakteryzuje się m.in. zawartością garbników , trójterpenów, flawonoidów, glikozydów fenolowych, saponin. Róża dzika osiąga wysokość do 2m, rośnie w całym kraju , pospolita w zaroślach , na brzegach lasów , w pobliżu domostw, na miedzach i nieużytkach . Ma duże , promieniste , różowe lub niemal białe kwiaty . Owoc pozorny , wewnątrz którego znajduje się wiele owoc ów właściwych w postaci małych , białawych orzeszków , powstaje przez umięśnienie dna kwiatowego . Liczne podgatunki róży różnią się między sobą , głównie ząbkowaniem liści. Róża jest dostawcą wielu witamin . zwłaszcza w dużej ilości wit. C . Zawiera wiele katalizatorów i biostymulatorów potrzebnych do utrzymania zdrowia . Kwitnie od maja do końca lipca: owoce dojrzewają w sierpniu , wrześniu i pozostają na gałązkach do zimy. Zebrane owoce należy wysuszyć i w takim stanie mogą być przechowywane dwa lata. Surowcem leczniczym róży są owoce, kwiaty i liście.

Składniki aktywne , ich wpływ na organizm, działanie i zastosowanie

Składniki czynne w owocach róży ;

Kwas askorbinowy do 5%

Kwas jabłkowy

Kwas bursztynowy

Kwas cytrynowy

Karotenoidy 0,01-0,5% – likopen i beta-karoten

Fitosterole

Galaktolipidy

Nienasycone kwasy tłuszczowe w nasionach

Pektyny 3,4-4,6%

Garbniki ok 3%

Flawonoidy 0,01-0,35%- astragalina i izokwercetyna

Tylirozyd : antocyjany

Alkohole cukrowe- sorbitol i inozytol

Olejek eteryczny

Wanilina

Saponiny: zawartość polifenoli wynosi 2-2,64%

Leukoantocyjanów 1,35-1,75%

Katechin 0,8-0,91% (Różański,16)

Owoc dzikiej róży zawiera wit B1, B2, B3,B6,E,C,A, makroelementy  P, K,Ca,Mg i mikroelementy  Fe,Cu,Mn,Zn [Cendrowski A.,2012]

Wyniki badań Adamczaka  wskazują na niską zawartość  wit C 0,51g/100g s.m i niska zawrtość  flawonoidów  41mg/100g s.m, a wysoka zawartość kwasu cytrynowego  3,5g/100g s.m [Adamczak A., 2012]

Flawonoidy mają za zadanie ochronę rośliny przed owadami i grzybami. Mają one zdolność tworzenia kompleksów z jonami metali ciężkich . Ułatwiają przez to usuwanie tych szkodliwych pierwiastków z organizmu [Fabisiak A.,2010]

Purchla  podaje iż flawonoidy uszczelniają i wzmacniają ściany  naczyń kapilarnych co może zapobiegać krwawieniom ,żylakom, miażdżycy. Astragalina glikozyd kemferolu jest inhibitorem enzymu konertazy angiotensyny i może mieć znaczenie jako substancja o działaniu hipotensyjnym. Kwercetyna zmniejsza stężenie lipidów w surowicy krwi oraz aktywnośc enzymu hialuronidazy, wykazuje właściwości przeciwutleniające, antyagregacyjne, przeciwzapalne ochronne dla wątroby i hipoglikemiczne. Izokwercetyna  wystepuje w postaci glikozydu kwercetyny. Tylirozyd wykazuje działanie przeciwzapalne i napotne [Purchla J.,2002]

Katechiny mają właściwości  przeciwzapalne , przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe. Mają zdolność do ograniczania biodostępności lipidów i cholesterolu , redukcji frakcji LDL we krwi, apoliproprotein B i lipoprotein co wraz z działaniem przeciwzapalnym może przeciwdziałać miażdżycy. Hamują rozwój Helicobacter pylori i wpływają na wzrost ilości bakterii kwasu mlekowego i bifidobakterii. Eliminują heterocykliczne aminy powstające w podwyższonej temperaturze , głównie w czasie obróbki mięsa. W większych dawkach powodują spadek aktywności enzymów trawiennych [Wikiera A.,2009]

Kemferol wykazuje działanie przeciwzapalne , przeciwalergiczne, przeciwgrzybiczne [Purchala J.,2002]

Flawonoidy i kwasy organiczne przeciwdziałają utlenianiu witaminy C, stabilizują ją zwiększając przez to jej biodostępność [Adamczak A., 2012]

Zawartość witaminy C  w owocach dzikiej róży  jest dziesięciokrotnie większa niż w owocach  czarnej porzeczki, a w obecności bioflawonoidów działanie fizjologiczne  kwasu askorbinowego wzrasta od 50% do 400%. Naturalna witamina C jest lepiej wchłaniana z przewodu pokarmowego , szybciej osiąga niezbędne stężenie w organizmie i dłużej je utrzymuje [Cendrowski A., 2012; Ożarowski A.,1980]

Witamina C odgrywa ważną role w procesie tworzenia kolagenu [Grys A., 2009]

Witamina C uczestniczy w metabolizmie tłuszczów, cholesterolu, kwasów żółciowych, biosyntezie hormonów kory nadnrczy, regeneruje witaminę E, ułatwia przyswajanie niehamownego żelaza, jest silnym przeciwutleniaczem, hamuje powstawanie raktwórczych nitrozoamin

Witamina C bierze udział w biosyntezie cholesterolu, prostaglandyn i intrferonu [Ożarowski A.,1980]

Karotenoidy odgrywają ważną rolę  w ochronie roślin  przed działaniem fotooksydacyjnym. Ich aktywność antyoksydacyjna wynika z obecności podwójnych wiązań. Uczestniczą w wymianie  tlenu singletowego i rodników nadtlenkowych generowanych w procesie peroksydacji lipidów. Odgrywają ważną role w ochronie lipoprotein błony komórkowej przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Mają ochronny wpływ na oczy. W badaniach na komórkach raka prostaty likopen indukował apoptozę , działał antyproliferacyjnie, zwalczał ogniska przerzutowe oraz pobudzał syntezę enzymów cytoprotekcyjnych [Bołonkowska O.,2011]

Saponiny zmieniają strukturę błon komórkowych, a przez to czynia je bardziej przepuszczalnymi dla składników organicznych (cukrów , białek , tłuszczy) Posiadają silne właściwości przeciwbakteryjne, pierwotniakobójcze,przeciwgrzybiczne i przeciwwirusowe, zwiększają procesy wchłaniania składników pokarmowych z jelit do krwi. Pobudzają  wydzielanie soku żołądkowego, żółci i soku jelitowego. W nadmiernych dawkach działają hemolitycznie, neurotoksycznie, hepatoksycznie i kardiotoksycznie (Różański,16)

Fitosterole to alkohole sterydowe. Są prekursorem w biosyntezie DHEA , aldosteronu,  glikokortykosteroidów działających przeciwzapalnie, estrogenów , testosteronu. Pod wpływem mikroflory jelitowej sa metabolizowane do hormonów sterydowych o działaniu anabolicznym. (..) Obniżają cholesterol, hamują tworzenie blaszek miażdżycowych, zapobiegają agregacji krwinek, pobudzają procesy krwiotwórcze, wywierają ochronny wpływ na krwinki czerwone, wzmagają  regenerację tkanki łącznej, mięśniowej , nabłonkowej, zapobiegają stłuszczeniu mięśni szkieletowych, serca, nerek , wątroby ,przeciwdziałają kamicy moczowej i żółciowej, działają przeciwnowotworowo (Różański, 17)

Odnosząc się do wypowiedzi Różańskiego , uzyskujemy m.in. takie informacje : Za działanie przeciw szkorbutowe ,odżywcze i wzmacniające  odpowiedzialne są szczawiany , polisacharydy, kwas jabłkowy ,cytrynowy i bursztynowy. Przeciwzapalnie i przeciwwysiękowo działają flawonoidy , galktolipid  , fitosterole  i katochiny. Odtruwająco  saponiny , polifenole i kwasy organiczne. Pektyny  kwasy organiczne to prebiotyki. Witamina C razem z antocyjanami, flawonoidami , karotenoidami, manganem i miedzią działają immunostymulująco na organizm. Antocyjany i flawonoidy wzmacniją i uszcelniają naczynia krwionośne (Różański ,16  )

Duża zawartość kwasu elagowego została wskazana  (1035/ug/g s.m) w formie elagotanin , które wskazywały właściwości przeciw nowotworowe ; hamowały podział komórkowy oraz indukowały apoptozę w komórkach nowotworowych. Działały przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie.

Wykazano  również zawartość proantycojanidyn (21221ug/g s.m) o udowodnionym działaniu przeciwutleniającym [ Teleszko M., 2012]

Metanolowe ekstrakty z owoców dzikiej róży hamowały rozwój wirusów, bakterii Escherichia coli, wykazywały właściwości przeciwgrzybiczne w stosunku do Candida albicans oraz cytotoksyczne [Cendrowski A.,2012]

Galaktolipid działa przeciwzapalnie i przeciwreumatycznie. Badania wykazały zmniejszenie stanu zapalnego  u osób którym podawano sproszkowaną dziką różę. Badania przeprowadzone na ochotnikach z chorobą zwyrodnieniową  stawów [Buchwald W., 2007, Warholm O., 2003]

Arganina podawana z sorbitolem i mannitolem lub fruktozą reguluje przepływ żółci, odtruwa i regeneruje wątrobę: stymulując pracę mózgu zwiększa aktywność psychofizyczną. Inozytol jest składnikiem fosfolipidów układu nerwowego ma dziłąnie przeciwmiażdżycowe, reguluje przemiany tłuszczów  cukrów, aktywuję insulinę , zapobiega stłuszczeniu i marskości wątroby, nerek i serca ( Różański 20)

poddane

Kwasy organiczne zapobiegają chorobą, zwiększają apetyt, pobudzają trawienie pokarmu. Kwas jabłkowy , bursztynowy i cytrynowy wzmagają wchłanianie większości pierwiastków m.in. wapnia, miedzi, żelaza, cynku, kobaltu: kwas jabłkowy , winowy i cytrynowy  działają prebiotycznie i przeciwzapalnie w przewodzie pokarmowym: kwas bursztynowy  uczestniczy w cyklu Krebsa, ma właściwości wykrztuśne ( Różański 18, Różański 19)

Olej z nasion róży jest cennym surowcem kosmetycznym i leczniczym, jego właściwości wykorzystuje się w terapii   oparzeń i stanów zapalnych skóry [Buchwald  W., 2007]

Stosuje się go do wyrównania kolorytu skóry , opóźnienia procesów starzenia . Usuwa objawy poparzeń po radioterapii, ułatwia wygładzanie blizn. Olej z pestek róży wspomaga gojenie owrzodzeń w przewodzie pokarmowym (Różański 15)

Pektyny w przewodzie pokarmowym wiążą metale ciężkie: ołów i rtęć, a poprzez zakwaszenie treści pokarmowej  ułatwiają przyswajanie żelaza, wapnia , magnezu. Zdolność przylegania do warstwy mucynowej  na powierzchni jelit  tworzy barierę ochronną przed mikroflorą patogenną. Stymulują syntezę przeciwzapalnych cytokin  IL-1 i IL-10 [ Wikiera A., 2014]

Wskazania do stosowania owoców dzikiej róży to min  rekonwalensencja, niedobory witamin ,choroby reumatyczne , naczyniowe ,stany zapalne układu moczowego , płciowego , jelit , żołądka, choroby skórne , alergiczne , zakźne , nowotwory , nadciśnienie , przeziębienie , gorączka ( Różański , 16 )

 

Przykładowe  zastosowanie owoców dzikiej róży

 

Eliksir z owoców z dzikiej róży stosowany przy nieżycie oskrzeli

Gotować 200g owoców dzikiej róży i 100gr miodu w 1 lwody przez 15minut . Zbierac powstającą szumowinę . Następnie odcedzić odwar przez lnianą ściereczkę  i napełnić nim wysterylizowane butelki. Pić po 2-3 szklanki do likieru

Eliksiru dziennie. Otwarte butelki z eliksirem powinny być przechowywane w lodówce i szybko zużyte

Pestki owoców dzikiej róży stosowane przy dolegliwościach pęcherza  moczowego :

2 czubate łyżeczki do herbaty pestek owoców dzikiej róży zalać ¼ l wody , doprowadzić do wrzenia i gotować przez 5 minut . Pić codziennie po 2-3 filiżanki letniej,  osłodzonej miodem herbaty.

Herbatka z owoców dzikiej róży ,dolegliwości nerek

Ta herbatka , o lekko kwaśnym smaku , bardzo pobudza funkcje nerek i powinna być szczególnie często pita przy zaburzeniach nerkowych oraz profilaktycznie .

Wymieszać 1 łyżeczkę do herbaty suszonych i rozdrobnionych owoców dzikiej róży w ¼ l gorącej wody i pozostawić na 8-10 minut do zaparzenia .

Syrop z owoców zalecany przy :awitaminozie , jako środek ściągający przy biegunkach , schorzeniach nerek ,pęcherza , pęcherzyka żółciowego , owrzodzenia jamy ustnej , zapalenia gardła

Produkty z różą:

Sok z Dzikiej Róży (0,5) EkaMedica

Materiały naukowe z II Międzynarodowej Konferencji „Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna” Krosno 6-7 Maj 2015 Redakcja naukowa Józefa Chrzanowska , Henryk Różański

 

Informacje zamieszczone w artykule można odszukać w poszczególnych pozycjach :

 

  1. Cavelius Andrea-Anna, Frohn Brigit , Zioła w medycynie naturalnej
  2. Górnicka jadwiga , Apteka Natury Warszawa
  3. Rośliny zielarskie kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna Krosno-Wrocław 2015:
  4. Adamczak A.i.in (2010), Flawonoids and organic acid kontent in rose hips, nr 1 (54) s.105-112
  5. Bołonkowska O. i in. (2011), Roślinne związki barwne i ich właściwości bilogiczne oraz możliwości wytwarzania w kulturach in vitro, ,,Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego WUM”, nr 1 s. 1-27.
  6. Buchwald W. i in. (2007), Aktualny stan i perspektywy badań róż owocowych, ,,Herba Polonica” nr.1(53)
  7. Cendrowski A. i in. (2012), Właściwości i zastosowanie owoców róży w przetwórstwie spożywczym, ,,Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” nr.( 83), s. 24-31
  8. Fabisiak A. i in. (2010), Wpływ parametrów suszenia jabłek na zdolność przeciwutleniającą i zawartość polifenoli, ,,Zeszyty problemowe Postępów Nauk Rolniczych”, z. 553, s.83-89.
  9. Grys A. (2009), Dzika Róża (Rosa Canina L.)-chemizm i zastosowanie w lecznictwie, ,,Postępy  fitoterapii” nr. 4/2009, s.245-247.
  10. Ożarowski A. (1980), Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy, PZWL. Warszawa 1980
  11. Purchala J. (2002), Oznaczanie zawartości flawonoidów w korzeniu lukrecji gładkiej . Praca magisterska. Łódź 2002.
  12. Teleszko M. i in. (2012), Zawartość kwasu elagowego i spolimeryzowanych proantocyjanidyn w pseudoowocach  wybranych gatunków róż, ,, Żywność . Nauka. Technologia. Jakość” , nr 5 (84), s. 37-46
  13. Wikiera A . i in . (2014), Prozdrowotne właściwości pektyn , ,, Postepy Medycyny Doświadczalnej ”, nr 68, s.590-596.
  14. Wikiera A. i in. (2009), Wpływ katechin i wybranych stabilizatorów żywności na emulgację  lipidów masła w warunkach symulujących przewód pokarmowy , ,, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, nr 3 (64), s.137-144
  15. RóżańskiH.wykłady http://luskiewnik.strefa.pl/wyklady/Towaroznawstwo_zywnosci_funkcjonalnej_i_suplementow_diety_1.pdf26.01.2015
  16. Różański H.http://rozanski.li/?p=2215 26.01.2015
  17. Różański H. http://luskiewnik.strefa.pl/fitosterole/sterole/pages/p7.html26.01.2015
  18. Różański H.http://rozanski.li/?p=949 26.01.2015
  19. Różański H.http://luskiewnik.strefa.pl/stymulatory/preview/pages/p16.htm 27.01.2015
  20. Różański H. http://www.gramzdrowia.pl/arzt-henry-rozanski/gower/inozytol-witamina-b8.html 21.01

 

12 Comments

Add Comment

Skomentuj agilawix Anuluj pisanie odpowiedzi

Your email address will not be published. Required fields are marked *